Bệnh thấp tim là một bệnh lý mãn tính có liên quan đến hệ tim mạch và thường xuất hiện như một biến chứng của viêm họng do liên cầu khuẩn nhóm A. Bệnh gây tổn thương nghiêm trọng cho tim, đặc biệt là van tim, dẫn đến các vấn đề như hẹp van hoặc hở van tim. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến suy tim và nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
1. Nguyên nhân gây bệnh thấp tim
Bệnh thấp tim thường xuất hiện sau khi cơ thể bị nhiễm liên
cầu khuẩn nhóm A qua đường hô hấp. Hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng mạnh mẽ với
vi khuẩn này, nhưng đôi khi phản ứng này lại gây hại cho chính cơ thể. Phản ứng
tự miễn dịch làm tổn thương các mô liên kết, đặc biệt ở tim, khớp, da và hệ
thần kinh trung ương.
Các yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Nhiễm liên cầu khuẩn không được điều trị đúng cách: Viêm họng hoặc viêm amidan do liên
cầu khuẩn nếu không được điều trị bằng kháng sinh có thể dẫn đến bệnh thấp tim.
- Yếu tố di truyền: Một số người có khuynh hướng di truyền dễ bị bệnh thấp tim
hơn.
- Môi trường sống không vệ sinh: Điều kiện sống đông đúc, kém vệ
sinh làm tăng nguy cơ lây nhiễm liên cầu khuẩn.
2. Triệu chứng của bệnh thấp tim
Triệu chứng bệnh thấp tim có thể xuất hiện sau 1-5 tuần kể
từ khi bị viêm họng do liên cầu khuẩn. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Sốt cao: Bệnh nhân thường có sốt kéo dài, mệt mỏi và mất sức.
- Viêm khớp: Các khớp lớn như đầu gối, khuỷu tay thường sưng, đau và
đỏ.
- Tổn thương tim: Biểu hiện qua nhịp tim nhanh, đau ngực hoặc khó thở. Các
triệu chứng này thường là dấu hiệu của viêm màng trong tim hoặc viêm cơ tim.
- Hồng ban vòng: Xuất hiện các nốt đỏ trên da, thường ở thân mình hoặc chi
dưới.
- Múa giật Sydenham: Rối loạn vận động không tự ý, thường gặp ở trẻ em.
3. Phương pháp chẩn đoán
Để chẩn đoán bệnh thấp tim, bác sĩ sẽ dựa vào các tiêu chí
sau:
- Tiền sử nhiễm liên cầu khuẩn: Bằng cách kiểm tra viêm họng hoặc
xét nghiệm ASO (Anti-Streptolysin O).
- Khám lâm sàng: Đánh giá các triệu chứng như viêm khớp, tổn thương tim,
hoặc hồng ban vòng.
- Siêu âm tim: Giúp xác định mức độ tổn thương van tim.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra các dấu hiệu viêm nhiễm và đáp ứng miễn dịch.
4. Biến chứng của bệnh thấp tim
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh thấp tim có thể dẫn
đến:
- Tổn thương van tim vĩnh viễn: Gây ra hẹp van, hở van tim hoặc
suy tim.
- Rối loạn nhịp tim: Các rối loạn nhịp tim nghiêm trọng như rung nhĩ có thể xảy
ra.
- Suy tim: Do tim phải làm việc quá sức để bơm máu qua các van bị hẹp
hoặc hở.
- Viêm màng ngoài tim: Gây đau ngực và khó thở nghiêm trọng.
5. Phương pháp điều trị bệnh thấp tim
Việc điều trị bệnh thấp tim tập trung vào kiểm soát triệu
chứng, ngăn ngừa tổn thương tim thêm và loại bỏ nhiễm trùng liên cầu khuẩn. Các
phương pháp điều trị bao gồm:
Kháng sinh: Penicillin thường được sử dụng để tiêu diệt liên cầu khuẩn
và ngăn ngừa tái phát.
Thuốc chống viêm: Aspirin hoặc corticosteroid giúp giảm viêm và đau do viêm
khớp.
Điều trị biến chứng tim mạch: Trong trường hợp tổn thương van
tim nghiêm trọng, bệnh nhân có thể cần phẫu thuật sửa chữa hoặc thay thế van
tim.
Theo dõi lâu dài: Bệnh nhân cần được theo dõi định kỳ để kiểm tra chức năng
tim và ngăn ngừa biến chứng.
6. Phòng ngừa bệnh thấp tim
Phòng ngừa bệnh thấp tim chủ yếu tập trung vào việc kiểm
soát và điều trị sớm nhiễm liên cầu khuẩn. Một số biện pháp phòng ngừa bao gồm:
Điều trị viêm họng đúng cách: Sử dụng kháng sinh theo chỉ định
của bác sĩ để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn.
Cải thiện vệ sinh cá nhân và môi trường: Giữ gìn vệ sinh răng miệng, tránh
tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh.
Tiêm phòng: Mặc dù chưa có vắc-xin đặc hiệu cho liên cầu khuẩn, tiêm
phòng cúm và các bệnh đường hô hấp khác có thể giảm nguy cơ biến chứng.
7. Cuộc sống với bệnh thấp tim
Đối với những người sống chung với bệnh thấp tim, việc duy
trì lối sống lành mạnh và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng.
Một số lưu ý:
Chế độ ăn uống: Ăn uống cân bằng, giảm muối và tránh thực phẩm giàu
cholesterol để bảo vệ tim.
Tập luyện thể thao: Tập luyện nhẹ nhàng, tránh các hoạt động gắng sức quá mức.
Tuân thủ điều trị: Uống thuốc đều đặn và tái khám định kỳ.
Kết luận
Bệnh thấp tim là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể phòng
ngừa và kiểm soát hiệu quả nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hiểu biết
về nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ sức khỏe
tim mạch và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hãy chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo
và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và
gia đình.
Nguồn: DenTrangTri.net
